W sidłach materializmu

października 29, 2017

W sidłach materializmu

Między oszczędzaniem a materializmem istnieje wyraźna granica, która pozwala przeciwstawnie zdefiniować oba te zjawiska społeczne. O ile oszczędność wiąże się z przyjemnymi i bliższymi rzeczywistości konotacjami, jak np. umiejętnością bycia zaradnym i rozsądnie rozporządzać własnymi funduszami, o tyle materializm - ciągła i wzrastająca potrzeba posiadania dóbr (często wychodząca poza nasze możliwości) - stanowi niepozorną i groźną chorobę społeczną.

Wyobraź sobie następującą sytuację: na półkach w sklepie pojawił się nowy laptop. Laptop - marzenie. Jest w przedsprzedaży, możesz go kupić za pół darmo. Mimo, że posiadasz sprawny i działający laptop, tłumaczysz sam sobie, dlaczego powinieneś mieć właśnie ten. To jest autokreowanie potrzeb zakupu. Usprawiedliwiasz się, że warto, że cena jest niska, że możesz wziąć go na raty. W jednej chwili stajesz się geniuszem matematycznym, ponieważ w mig potrafisz obliczyć, jaka oferta ratalna będzie dla ciebie najkorzystniejsza. Obiecujesz sobie, że to już ostatni, żeby uciszyć wewnętrzny głos sumienia. Znasz to z autopsji? Jeśli odpowiedź jest twierdząca, czytaj dalej.

Każdy zna stwierdzenie, że pieniądze nie dają szczęścia. Moje podejście do przytoczonego zdania nie jest jednoznaczne, choć nie twierdzę, że przychylam się do jego prawdziwości.  W egzystencjalnym dylemacie, między ,,być’’ a ,,mieć’’ zauważamy współzależność, zamykającą się w zdaniu, że aby być, trzeba mieć. Należy jednak rozróżnić naturalną potrzebę posiadania tego, co konieczne od niezdrowej koncentracji na tym, by mieć coraz więcej. A granica jest naprawdę cienka. Łatwo się zatracić. Pracujesz, żeby zarobić. Zarabiasz, by móc zaspokoić podstawowe potrzeby. Nikt normalny nie odmówi, kiedy zostanie mu zaproponowana podwyżka. Wynika to z naturalnej świadomości, że w miarę wydawania - maleje dobytek, a pieniądze są niezbędne, by przetrwać. Za to odkrycie na pewno nie dostanę Nobla.

Ważną kwestią jest zadanie sobie w tym miejscu pytania, w jaki sposób i czy w ogóle materializm odnosi się do poczucia własnej wartości. Społeczeństwo, a w szczególności media, kreują ciągłą potrzebę posiadania czegokolwiek. Nawet tego, co, myśląc racjonalnie, nie jest nam niezbędne. Media robią to jednak tak, byś nie miał czasu myśleć. Migające kolorami reklamy, oferujące super produkty w super niskich cenach, wmawiają ci, że tego potrzebujesz i obiecują, że posiadając rzecz X, poczucie własnej wartości wzrośnie. Ty natomiast poczujesz się lepiej, kupując nowy laptop, telewizor, telefon itd. To jakby stwierdzić, że posiadając nowy zegarek, stajesz się lepszym człowiekiem. Nijak to do siebie pasuje, prawda?

W myśl zasady, że apetyt rośnie w miarę jedzenia - możność pozwolenia sobie na zakup określonego dobra, warunkuje chęć posiadania kolejnego i następnego po nim. Zwłaszcza, że nie istnieje granica satysfakcji i granica wyznaczająca, ile możesz mieć. Jeśli kupując coś możesz poczuć się jeszcze lepiej, dlaczego miałbyś tego nie zrobić? Zrobisz to, nawet jeśli stan konta ci na to nie pozwala. To zjawisko jest najczęściej widoczne u osób z niższym statusem materialnym lub u takich, które jeszcze parę lat temu żyły w niedostatku. Za pomocą zakupu, chcą one zalepić dziurę wynikającą z niemożności zaspokojenia innej potrzeby, np. społecznego uznania. Nie zdają sobie jednak sprawy, że tylko pozornie poczują się lepiej, podczas gdy faktycznie niewiele się zmieni.

Jak więc powstrzymać się przed szaleństwem zakupów? Kiedy następnym razem będziesz kuszony promocjami, pomyśl, czy naprawdę potrzebujesz rzeczy X, zanim włożysz ją do koszyka. Nie myśl, że towar się wyczerpie. Spokojnie, markety dbają o to, by było go pod dostatkiem. Nie kupuj niczego na siłę, jakby zaraz miał się skończyć świat. Po drugie: zacznij doceniać to, co już masz i dbać o to, co posiadasz. Wychodząc z założenia, że w każdej chwili możesz zastąpić daną rzecz czymś nowszym i lepszym, zrobisz to, jak tylko pojawi się taka sposobność. Nie traktuj pieniądza jako źródło dóbr materialnych, ale jako wsparcie w osiągnięciu dóbr niematerialnych. Kawałek metalu albo papierka z nominałem nigdy nie zastąpi ci zdrowia, przyjaźni, miłości czy wykształcenia. I jako ostatnie: zwolnij. Pęd życia i pogoń za pieniądzem to ostatnie, czego ci w życiu potrzeba. Widzisz jakie to proste?